Spadki temperatury a proces hartowania
Ochłodzenie w trzeciej dekadzie listopada sprzyja procesom hartowania ozimin – zbóż i rzepaku. Trzeba jednak pamiętać, że odporność roślin na mróz zależy nie tylko od tego, do ilu stopni spadnie temperatura, ale przede wszystkim od kondycji roślin, stopnia ich zahartowania, odżywienia w makro (NPK Mg czy S)-, a przede wszystkim mikroskładniki (dla zbóż szczególnie ważne są: Mn, Cu, Zn, a dla rzepaku: B, Mn czy Mo), które zwiększają odporność roślin na mróz i niekorzystne warunki zimowania. Poza tymi czynnikami wpływ na odporność na mróz mają także:
- długość okresu mrozów oraz stopień zahartowania roślin,
- grubość warstwy śniegu, siła wiatru,
- wrażliwość odmiany,
- jakości stanowiska.
Sam proces hartowania ozimin przebiega na kilku etapach. Zazwyczaj do pełnego zahartowania rośliny najpierw muszą przejść tzw. okres prehartowania (temperatura poniżej 15°C przy słonecznej pogodzie lub poniżej 10°C przy pochmurnej pogodzie), po którym potrzebne są 3–4 tygodnie w przedziale temperatur od +2°C do +5°C. Pełne zahartowanie rośliny uzyskają po okresie niezmiennie działających ujemnych temperatur.